-
diş eti ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun diş etine dokunmasından oluşan ünsüz: j, ş
-
damak ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil sırtı yardımı ile ön damakta veya art damakta oluşan ses: g, k, n
-
diş-damak ünsüzü : isim, dil bilgisi Diş eti-damak ünsüzü
-
diş eti-damak ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun, üst diş etleriyle ön damağa dokunmasından oluşan ünsüz, diş-damak ünsüzü: c, ç, z, s, n, j, ş
-
ünsüz benzeşmesi : isim, dil bilgisi Yan yana gelen iki ünsüzün boğumlanma nitelikleri bakımından bir uyum içine girmesi: Anbar > ambar, çenber > çember
-
ünsüz düşmesi : isim, dil bilgisi Kaynaşma sırasında ekte veya kelimede bulunan ünsüzlerin birinin düşmesi: Alçak-cık > alçacık
-
ünsüz göçüşmesi : isim, dil bilgisi Göçüşme
-
ünsüz ikizleşmesi : isim, dil bilgisi Bazı sözlerin iç seslerinde türlü sebeplerle aynı ünsüzün iki defa söylenmesi, ikizleşme: döşek > döşşek, ışık > ışşık vb
-
ünsüz tekleşmesi : isim, dil bilgisi Bir kelimenin içindeki çift ünsüzden birinin düşmesi, tekleşme: kassap > kasap, sarraç > saraç vb
-
ünsüz türemesi : isim, dil bilgisi Kelime içine veya başına bir ünsüzün eklenmesi"ırak > yırak."
-
ünsüz uyumu : isim, dil bilgisi Türkçede sert ünsüzle biten bir kelimeye c d g ünsüzlerinden biriyle başlayan bir ek getirildiğinde ekin başındaki ünsüzün sertleşmesi, ünsüz benzeşmesi, sessiz uyumu: Açık-ça, sepet -te, bıç-kı vb
-
akıcı ünsüz : isim, dil bilgisi Ciğerlerden gelen havanın, ağız boşluğundaki yarı kapalı bir engele çarpmasıyla oluşan bol sesli ünsüz (r, l, ğ, y)
-
bağlayıcı ünsüz : isim, dil bilgisi Ünlü ile biten kelime kök ve gövdelerine ünlü ile başlayan bir ek eklendiğinde araya giren "y" ünsüzü, koruyucu ünsüz, koruma ünsüzü, bağlantı ünsüzü: okul-da-y-ım, eski-y-ince vb
-
ıslıklı ünsüz : isim, dil bilgisi Dilin ön orta bölümünün bir tür oluk biçimini almasıyla oluşan ünsüz: s, z, ş, j
-
ikiz ünsüz : isim, dil bilgisi Çeşitli ses olayları sonunda iki ünsüzün yan yana gelmesi
-
ötümlü ünsüz : isim, dil bilgisi Yumuşak ünsüz
-
ötümsüz ünsüz : isim, dil bilgisi Sert ünsüz
-
patlayıcı ünsüz : isim, dil bilgisi Ciğerlerden gelen havanın, ses yolundaki herhangi bir engele çarpmasıyla oluşan ünsüz: b, p, c, ç, d, t, g, k
-
sedalı ünsüz : isim, dil bilgisi Yumuşak ünsüz
-
sedasız ünsüz : isim, dil bilgisi Sert ünsüz
-
sert ünsüz : isim, dil bilgisi Ciğerlerden gelen havanın ağız boşluğundaki tam kapalı veya yarı kapalı engellere çarpmasıyla oluşan, titreşimsiz ses veren ünsüz, titreşimsiz ünsüz, süreksiz ünsüz, tonsuz ünsüz, sedasız ünsüz, ötümsüz ünsüz: ç, f, h, k, p, s, ş, t
-
sızıcı ünsüz : isim, dil bilgisi Ciğerlerden gelen havanın, ağız boşluğundaki hafif kapalı bir engele çarpıp sızması ile oluşan ünsüz"f, j, s, ş, v, z."
-
sürekli ünsüz : isim, dil bilgisi Yumuşak ünsüz
-
süreksiz ünsüz : isim, dil bilgisi Sert ünsüz
-
titreşimli ünsüz : isim, dil bilgisi Yumuşak ünsüz
-
titreşimsiz ünsüz : isim, dil bilgisi Sert ünsüz
-
tonsuz ünsüz : isim, dil bilgisi Sert ünsüz
-
türeme ünsüz : isim, dil bilgisi Kelimenin aslında bulunmayan, ön veya iç seste beliren ünsüz: urmak > vurmak, fiat > fiyat gibi
-
ağız ünsüzü : isim, dil bilgisi Boğumlanma yeri ağız olan ve ciğerlerden gelen havanın geniz yoluna kaymadan ağız boşluğundan geçmesi ile oluşan ünsüz"b, c, ç, d, f, g, ğ, j, k, l, r, s, ş."
-
art avurt ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun dişlere dokunması ve ciğerlerden gelen havanın daha geriden avurtlara çarpması ile oluşan kalın l ünsüzü: dal, bal, al vb
-
art damak ünsüzü : isim, dil bilgisi Ciğerlerden gelen havanın dil sırtı yardımıyla art damağın çeşitli noktalarında bazen patlayarak, bazen de sızarak oluşturduğu ünsüz: kara, gayrı, yağmur kelimelerindeki k, g, ğ ünsüzleri gibi
-
avurt ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun ön damağa veya art damağa çarpmasından oluşan ve dilin yanlarından akan ses: Dil, bel, el, dal, bal, al kelimelerindeki l ünsüzü gibi
-
bağlantı ünsüzü : isim, dil bilgisi Bağlayıcı ünsüz
-
diş eti-dudak ünsüzü : isim, dil bilgisi Alt dudağın üst dişlere dokunmasıyla oluşan dudak ünsüzü, diş-dudak ünsüzü: f, v
-
diş-dudak ünsüzü : isim, dil bilgisi Diş eti-dudak ünsüzü
-
diş ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun üst diş etlerine dokunmasıyla oluşan ünsüz: d, t, c, ç
-
dudak ünsüzü : isim, dil bilgisi Ağız boşluğundan gelen havanın dudaklara çarpıp patlamasıyla veya dudakların aralığından sızmasıyla oluşan ünsüz"b, p, m, v, f."
-
geniz ünsüzü : isim, dil bilgisi Genizde oluşan n ünsüzü
-
gırtlak ünsüzü : isim, dil bilgisi Akciğerlerden gelen havanın gırtlaktaki yarı kapalı engellere çarpıp gevşemesi ile oluşan sert ünsüz
-
koruma ünsüzü : isim, dil bilgisi Bağlayıcı ünsüz
-
küçük dil ünsüzü : isim, dil bilgisi Akciğerlerden gelen havanın art damakta küçük dilin çevresinden sızarak çıkmasıyla oluşan ünsüz: ğ
-
ön avurt ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun dişlere dokunması, dil sırtının önde biraz çukurlaşarak yanlarını açık bırakması ve ciğerlerden gelen havanın gevşek kalan bu yanlardan avurtlara çarpması ile oluşan ön boğumlanmalı l ünsüzü: el, tel, bilmek vb
-
ön damak ünsüzü : isim, dil bilgisi Ciğerlerden gelen havanın dil sırtı yardımıyla ön damağın çeşitli noktalarında patlayarak veya sızarak oluşturduğu ünsüz: kedi, gelin, yeni gibi
-
peltek diş ünsüzü : isim, dil bilgisi Dil ucunun, ön dişlerin arasına girmesiyle oluşan ünsüzü"İngilizce th."
-
değişimli ünsüzler : isim, dil bilgisi Ünsüz uyumuna bağlı olarak ötümlülük ve ötümsüzlük bakımından birbirinin yerine geçen ünsüzler: p / b, ç / c, t / d, k / g, k / ğ
