-
türeme ünlü : isim, dil bilgisi Kelimenin aslında bulunmayan, iç veya ön seste beliren ünlü: azm > azim, Rum > Urum, gepgenç > gepegenç gibi
-
ünlü türemesi : isim, dil bilgisi Ses özelliklerine veya birbirleriyle birleşme şartlarına uygun olarak kelimenin önüne, içine veya sonuna ünlü getirilmesi: scarpina > iskarpin, ruza > oruç, limon > ilimon vb
-
dar ünlü : isim, dil bilgisi Alt çenenin az açılmasıyla oluşan ünlü: u, ü
-
geniş ünlü : isim, dil bilgisi Alt çenenin açılmasıyla oluşan ünlü"a, e, o, ö."
-
düz ünlü : isim, dil bilgisi Dudakların gerilip düzleşmesiyle oluşan ünlü: a, e, ı, i
-
ünlü uyumu : isim, dil bilgisi Türkçede, kelimelerdeki ünlülerin incelik, kalınlık veya düzlük, yuvarlaklık bakımlarından birbirine benzemesi, ünlü benzeşmesi, vokal uyumu, ahenk kaidesi
-
ünlü benzeşmesi : isim, dil bilgisi Ünlü uyumu
-
ünlü çatışması : isim, dil bilgisi Eklemelerde veya birleştirmelerde iki ünlünün yan yana gelmesi: Ne ise > neyse, ne asıl > nasıl vb
-
ünlü kaynaşması : isim, dil bilgisi Birleşik kelimelerde yan yana gelen iki ünlünün kaynaşması: Sütlü aş > sütlaç
-
ünlü kısalması : isim, dil bilgisi Aslında uzun olan bir ünlünün zamanla kısalması: Cân > can, hâzır > hazır, beyâz > beyaz
-
bağlayıcı ünlü : isim, dil bilgisi Ünsüzle biten kelime kök ve gövdelerine ünsüz ile başlayan ek getirildiğinde kök ile eki birbirine bağlayan ünlü, bağlantı ünlüsü: al-ı-r, aç-ı-l-mak, gec-i-k-mek vb
-
ikili ünlü : isim, dil bilgisi İkiz ünlü
-
ikiz ünlü : isim, dil bilgisi Çeşitli ses olayları sonunda söyleyişte yan yana gelen iki ünlü, ikili ünlü, diftong
-
ince ünlü : isim, dil bilgisi Dilin ileriye sürülmesiyle ön damakta oluşan ünlü: e, i, ö, ü
-
kalın ünlü : isim, dil bilgisi Dilin geri çekilmesiyle art damakta oluşan ünlü: a, ı, o, u
-
kısa ünlü : isim, dil bilgisi Boğumlanma süresi uzun olmayan ünlü: At, al, kır gibi kelimelerindeki ünlüler
-
uzun ünlü : isim, dil bilgisi Ses süresi uzun olan ünlü, uzun sesli, uzun vokal: Âlem, âdet gibi
-
üçüz ünlü : isim, dil bilgisi Bazı dillerde bir hecede yan yana gelen üç ünlü, triftong
-
yuvarlak ünlü : isim, dil bilgisi Dudakların toplanıp yuvarlaklaşması ile oluşan ünlü, yuvarlak vokal: o, ö, u, ü
-
ağız ünlüsü : isim, dil bilgisi Boğumlanma yeri ağız olan ve ciğerlerden gelen havanın geniz yoluna kaymadan ağız boşluğundan geçmesi ile oluşan ünlü, ağızsıl ünlü
-
bağlantı ünlüsü : isim, dil bilgisi Bağlayıcı ünlü
-
geniz ünlüsü : isim, dil bilgisi Genizde oluşan ve n sesiyle birlikte kullanılan ünlü: Tanrı, sonra, deniz kelimelerindeki a, o, e ünlüleri gibi
-
pekiştirme ünlüsü : isim, dil bilgisi Pekiştirmeli kelimelerde kavramı güçlendirmek için türeyen ünlü: Yap-a-yalnız, çep-e-çevre, güp-e-gündüz gibi