Tulum
anlamı isim 'Tulum' 1 kelime ve 5 harften oluşmaktadır.
- Sosyal Bilgiler, Gövdesi deriden yapılmış üflemeli çalgı.
- Tulum, Anadolu'nun kuzeydoğusunda Rize ve Artvin de kullanılan nefesli bir halk çalgısının adıdır. Trakya bölgesi, Balkan yarımadası ve İskoçya'da kullanılan gaydadan en önemli farklı pes sesleri kontrol edebilen boruya sahip olmamasıdır.
- Tulum'un bir enstrüman olarak kullanılmaya başlandığı tarih hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte Mezopotamya'da ortaya çıktığı sanılmaktadır. Aristophanes'in Akharniyalılar oyunundan (MÖ 425) ve Suetonius’un imparator Nero'nun (MS 54–68) hayatını anlattığı eserinde Utricularius adlı bir tulumcunun varlığından Antik Çağ'da Akdeniz uygarlıklarınca ödünçlendiği anlaşılmaktadır[1]. İskoç gaydasının atası olan gayda-tulum benzeri nefesli sazların Romalılar tarafından Mısır, Anadolu veya Trakya üzerinden kıta Avrupasına taşındığı teorisi bu yüzden kabul görmektedir. 17. yüzyılda bölgeye gelen Evliya Çelebi seyahatnamesinde "dankiyo tulum sazı" ve "Sazende-i dankiyo düdüğü" olarak tanımladığı enstrümanı Trabzon yakınlarında yaşayan halkın icat ettiğini bildirmiştir.[2] Bununla birlikte Antik Yunanca olup "Hayvan derisinden yapılmış torba" anlamına gelen[3] dankiyo kelimesi bugün Trabzon'da neredeyse hiç bilinmediği gibi dini sebeplerle ya da küçükbaş hayvancılığın terkedilmesiyle unutulmuştur.[4]. 1923 mübadelesine kadar Rumlar tarafından özellikle Maçka ve Kuzey Gümüşhane'de (Krom, Santa, İmera) yoğun olarak kullanılmaktaydı. Yine 1900 lü yıllara kadar Araklı Karadere vadisindeki Hemşinli orjinli köylerde çalınmakla beraber günümüzde sadece halk tarafından eskiden çalındığı bilinmektedir.[5] Bunun yanı sıra Bayburt'un kuzeyinde yer alan ve Trabzon' a komşu olan bazı köylerde kullanılmaktadır. 1970'lere dek Holo[6] boğazı köylerinde de çalındığı bilinmekte, kemençenin bazı parçaları çalmak için tulum gibi akort edildiğinden Trabzon folklorunda etkisi sürmektedir. Çayeli ilçesinden doğuya doğru Rize'nin Pazar, İkizdere'nin Bazı Köyleri, Ardeşen, Çamlıhemşin, Fındıklı ve Artvin'in Arhavi, Hopa, Borçka,Yusufeli,Şavşat,Meydancık belde Murgul ilçelerinde, Erzurum'un İspir ilçesinde ve Gürcistan sınırında geleneksel olarak çalınır. Artvin'in iç bölgelerinde Gürcüler tarafından da geleneksel enstrüman olarak kullanılmakta. İç bölgelerde Tatos dağları sınırından itibaren yerini davul-zurnaya bırakmaktadır.
- isim Bazı yiyecek ve içecekler için koruyucu kap olarak kullanılan, önü yarılmadan bütün olarak yüzülmüş hayvan derisi
- Gövdesi bu deriden yapılmış üflemeli çalgı, gayda"Ben zatınıza tulum şişirmesini öğreteyim, siz de bana kemançeyi öğretin." - O. C. Kaygılı
- Tüp
- Göğüs ve pantolon bölümü bitişik giysi"Kardeşimin sırtında kadife tulumu yerine askılı, eski, soluk, paçaları dizlerine kadar inen şortu var." - A. Ağaoğlu
- sıfat Şişman, tombul"Bir şeyim yok doktor, bu yaşta annem gibi tulum olacak değilim ya!" - H. E. Adıvar
Tulum ile ilgi cümleler (0)
"tulum" ile ilgili cümle görmek istiyorsan, aşağıdaki "Cüme Ekle" butonuna basarak şansını deneyebilirsin.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller'de tulum -
yağ tulumu : sıfat Çok semiz, yağ küpü
-
tulum peyniri : isim Tuluma basılarak yapılan bir beyaz peynir türü"Tulum peyniri odanın içini kokutmuştu." - S. F. Abasıyanık
-
uyku tulumu : isim Uyumak amacıyla içine girilen tulum biçimindeki yatak
-
tulum çıkarmak : hayvanın derisini yarmadan çıkarmak
-
tulum gibi : her yanı şiş, şişman