-
fiili bozuk : sıfat Ahlakça düşük (kimse)
-
fiil kökü : isim, dil bilgisi Fiil soyundan bir kelimenin bölünmeyen anlamlı kısmı
-
fiil cümlesi : isim, dil bilgisi Bildirme veya isteme kiplerinden biriyle kurulan ve olumsuzu -ma/ -me eki ile yapılan cümle
-
ek fiil : isim, dil bilgisi Ad, sıfat, zamir vb. ad soyundan kelimelerin yüklem görevinde kullanılmasını sağlayan yardımcı fiil, ek eylem
-
fiilden türeme fiil : isim, dil bilgisi Eylemden türeme eylem
-
fiilden türeme isim : isim, dil bilgisi Eylemden türeme ad
-
isimden türeme fiil : isim, dil bilgisi Addan türeme eylem
-
fiil tabanı : isim, dil bilgisi Fiil kök ve gövdelerinin çekim eki almamış hâli
-
bağlama zarf-fiili : isim, dil bilgisi Bağlaç olan ve görevinde kullanılarak kendinden sonraki çekimli fiile veya fiilimsiye zaman ve kişi bakımlarından uyan -ıp ekini almış fiil: Gelip gitti (Geldi ve gitti) Gülüp geçti (Güldü ve geçti) gibi
-
fiil çekimi : isim, dil bilgisi Fiil, ad kök veya gövdelerine zaman kavramı ile birlikte kişi kavramı da veren eklerin getirilmesi, fiil tasrifi
-
fiil gövdesi : isim, dil bilgisi Kökü bir başka yapım eki almış fiil
-
fiil tasrifi : isim, dil bilgisi Fiil çekimi
-
aktif fiil : isim, dil bilgisi Etken
-
bağ-fiil : isim, dil bilgisi Zarf-fiil
-
birleşik fiil : isim, dil bilgisi Ad soyundan bir kelime ile biçim veya anlam bakımından kaynaşıp bütünleşen fiil: kaybolmak, reddetmek, hasta olmak, tedavi etmek gibi
-
çekimli fiil : isim, dil bilgisi Kip, zaman ve kişi eklerini almış fiil
-
dönüşlü fiil : isim, dil bilgisi Eylemin özneye dönüşmesini sağlamak için çoğu kez -n- bazen de -l- veya -ş- çatı ekleriyle kurulan fiil, mutavaat fiili: iyileşmek (iyi-leş-mek)
-
edilgen fiil : isim, dil bilgisi Türkçede ünsüz ile biten fiillere -(i)l eki, son sesi -l olan veya ünlü ile biten fiillere -(i)n- eki getirilerek kurulan, gerçek öznesi belli olmayan, sözde özne ile kullanılan fiil, edilgen, meçhul: yaz-ıl-mak, oku-n-mak, tanı-n-mak vb
-
etken fiil : isim, dil bilgisi Etken"Ali kediyi çok sever cümlesindeki "sever" fiili etken fiildir."
-
ettirgen fiil : isim, dil bilgisi Geçişli veya geçişsiz fiil kök veya gövdelerine -er-, -ir-, -tir-, -t- eklerinden birinin veya ikisinin üst üste getirilmesiyle kurulan ve taşıdığı kavram bir nesneye aktarılabilen çatılı fiil, faktitif: İlacı zorla içirdik. Bu işi başka
-
işteş fiil : isim, dil bilgisi Bir işin birden çok özne tarafından karşılıklı, ortaklaşa yapıldığını belirten fiil, işteş, müşareket fiili"Çocuklar, yoldan geçenlere bakıp gülüşüyorlardı." "Atların kulaklarının yanlarındaki mini mini çıngıraklar hiç susmadan ötüşür
-
olumlu fiil : isim, dil bilgisi Bir işin, bir davranışın, bir oluşun olduğunu bildiren fiil, olumlu eylem: söylemiş, yazacak gibi
-
olumsuz fiil : isim, dil bilgisi Olumsuzluk kavramı veren fiil, olumsuz eylem: Söylememeliydi, hastalanmaz, gelmeyince, yorgun değildir gibi
-
sıfat-fiil : isim, dil bilgisi Fiilden -en, -r, -ecek vb. eklerle türetilmiş ad ve sıfat görevinde kullanılan kelimeler, ortaç, durum ortacı, partisip"gelecek hafta, gelen gideni aratır, çıkar yol."
-
türemiş fiil : isim, dil bilgisi Yapım eki ile türetilmiş fiil: baş-la-mak, güzel-le-ş-mek, dur-ak-la-mak gibi
-
yardımcı fiil : isim, dil bilgisi Ad soylu kelimelerin veya bazı fiilimsilerin fiil gibi kullanılmalarını sağlayan "imek, etmek, eylemek, olmak, kılmak" fiilleri, yardımcı eylem: Hasta idim. Naz eyledi. Arz olunur gibi
-
zarf-fiil : isim, dil bilgisi Zarf olarak kullanılan fiil soyundan kelime, ulaç, durum ulacı, bağ-fiil, sıla sıygası"Koşarak geldi. Düşünmeden söyledi."
-
beklenmezlik fiili : isim, dil bilgisi Bir fiile -acağı / -eceği sıfat-fiil ekiyle tutmak yardımcı fiili getirilerek oluşturulan ve işin istenmeden, beklenmeden olduğunu anlatan birleşik fiil"Güleceği tutmak. Yazacağı tutmak."
-
bitirme fiili : isim, dil bilgisi Bir fiile -miş sıfat-fiil ekiyle olmak yardımcı fiili getirilerek oluşturulan ve fiilin, yardımcı fiilin işaret ettiği zamandan önce olup bittiğini anlatan birleşik fiil"İstemiş oldu. Görmüş olacak gibi."
-
geçmiş zaman sıfat-fiili : isim, dil bilgisi Geçmiş zaman kavramı veren ve isim, sıfat gibi kullanılan, -dik veya -miş ekleriyle kurulan sıfat-fiil: Bildiklerinizi anlatın. Tanıdık adam. Geçmişi saygıyla anıyoruz cümlelerindeki bildik, tanıdık, geçmiş birer geçmiş zaman sıfat-fiili
-
gelecek zaman sıfat-fiili : isim, dil bilgisi İsim veya sıfat gibi kullanılan, gelecek zaman kavramı veren, -ecek, -esi ekleriyle kurulan fiilimsi: Akacak kan damarda durmaz. Göresim geldi gibi
-
geniş zaman sıfat-fiili : isim, dil bilgisi Fiilin her zaman yapıldığını, yapılmakta olduğunu veya yapılacağını belirten, -ir, -er, -mez ekleriyle kurulan sıfat-fiil: Gelir (varidat), gider (masraf), güler yüz, bitmez iş, dinmez ağrı, görünmez kaza gibi
-
mutavaat fiili : isim Dönüşlü fiil
-
müşareket fiili : isim, dil bilgisi İşteş fiil
-
sürerlik fiili : isim, dil bilgisi Bir fiile -e zarf-fiil ekiyle durmak, kalmak, görmek fiilleri getirilerek oluşturulan ve süreklilik kavramı veren birleşik fiil: Gidedurmak. Bakakalmak. Yapagörmek gibi
-
tezlik fiili : isim, dil bilgisi Bir fiile -i zarf-fiil ekiyle vermek fiili getirilerek oluşturulan ve çabukluk, kolaylık, yardım kavramı veren birleşik fiil, tezlik eylemi: Söyleyivermek, yapıvermek gibi
-
yakınlık fiili : isim, dil bilgisi Bir fiile -e zarf-fiil ekiyle yazmak fiili getirilerek oluşturulan ve kavramda olayın çok yaklaştığını, neredeyse gerçekleşeceğini gösteren birleşik fiil, yaklaşma eylemi, yakınlık eylemi, yaklaşma fiili: Düşeyazmak, öleyazmak gibi
-
yaklaşma fiili : isim, dil bilgisi Yakınlık fiili
-
yeterlik fiili : isim, dil bilgisi Olumlusu, herhangi bir fiilin -e zarf-fiil eki ve bilmek fiil kökünün birleşmesiyle ortaya çıkan ve yeterlik kavramı veren, olumsuzu ise herhangi bir fiilin -e zarf-fiil eki ile -me olumsuzluk ekinin birleşmesiyle oluşan ve yetersizlik k
-
fiile koymak : eyleme geçirmek
