Çarkıfelek Meyvesi ile ilgi cümleler
-
At arabası (ya da değirmen) çarkını andıran çiçeklerinden dolayı Türkçede "çarkıfelek" (feleğin çarkı) adını almıştır. Farsçada ise saate benzerliğinden dolayı "saat" (ساعت) adı kullanılır. Bazı türleri yenebilir meyveleri için tropikal bölgelerde ziraati yapılırken, bazıları da çiçeklerinden dolayı bahçe ve kameriye örtü bitkisidir. -
Çarkıfelek, (passion fruit) dış kısmı mor, içi çekirdekli bir yapıya sahip egzotik bir meyvedir. Çarkıfelekgiller familyasının örnek bitkisidir. Anayurdu Tropikal Amerika'dır. Oradan dünyaya yayılmış 400 kadar türü vardır. 5-7 parçalı koyu yeşil yaprakları almaşık dizilişli; yaz boyunca açan tekerlek biçimindeki gösterişli çiçekleri erguvani, pembe ya da kırmızı renkte ve iridir. Bitki, tohumuyla ya da gövde çelikleriyle çoğaltılır.
Havaii deki çarkıfeleklerin birçoğu Avustralya dan gelmekte olup ilk defa 1880 yılında evlerin bahçelerinde yetiştirilmeye başlanmıştır. Havai de yetiştirilmesi ise 1930 un başlarındadır. Kenya da 1933 de yetiştirilmeye başlayan çarkıfelek, 1947 yılında Güney Afrika da 2000 ton üretim kapasitesine ulaşmıştır.
Yetiştirildiği Yerler
Çarkıfelek özellikle güney Brezilya ve Kuzey Arjantin orjinli bir meyvedir. Sarı kabuklu çarkıfeleğin menşei tam olarak bilinmemektedir. Fakat mor çarkıfeleğin Avustralya civarında yıllarca süren adaptasyon dönemi içerisinde bu coğrafya da sarı kabuklu hale geldiği zannedilmektedir. Ülkemize ithal edilen çarkıfelekler, mor kabuklu olanlardır. Mor kabuklu çarkıfelekler, hem vitamin hem mineral olarak daha zengindir.
Faydaları
Çarkıfelek C,B1,B2, B5,Kalsiyum, Fosfor ve Protein açısından zengin bir meyvedir. Ayrıca çarkıfelek bitkisi harmin, harmol, harman ve passiflora adı verilen alkaloitleri; flavon, glisosit ve sterol adlı diğer maddeleri içerir. - Dünyada “Passion Fruit” olarak bilinen, bilimsel adı “Passiflora Edulis” olan “Tutku Meyvesi” veya bizdeki adıyla “Çarkıfelek” egzotik bir meyvedir.
Anayurdu Amerika kıtasıdır. Oradan dünyaya yayılmış 400 kadar çeşidi vardır. Ağırlıklı olarak Kolombiya, Brezilya, Arjantin gibi tropik bölgelerde yetişir. Bu bölgelerde “Maruçya” veya “Gulupa” adıyla da anılır.
Çarkıfelek meyvesinin kıvamı, aroması benzersizdir. Mor renkli dış kabuğunun içinde sulu, jölemsi, ferahlatıcı bir meyve özü ve çıtır çıtır yenebilir çekirdekleri vardır.
